همبستگی بین صفات و تجزیه علیت عملکرد در گوجه فرنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی، بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، ارومیه - ایران

2 استاد، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آتاتورک، ارزروم - ترکیه

3 دانشیار، گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه - ایران

چکیده

به منظور تعیین ارتباط بین عملکرد و اجزای آن و شناسایی صفات مورفولوژیکی مؤثر بر عملکرد گوجه­فرنگی، 97 رقم محلی گوجه­فرنگی از دو استان آذربایجان غربی ایران (83 رقم محلی) و اغدر ترکیه (14 رقم محلی) به همراه سه رقم تجاری ’پتوارلی سی اچ‘، ’ریوگرند‘ و ’اچ-2274‘ در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کهریز ارومیه به مدت دو سال (92-1391) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده­ها نشان داد که تفاوت بین ارقام گوجه­فرنگی در کلیه صفات مورد مطالعه معنی­دار بود. عملکرد با صفات طول و عرض برگ­های لپه­ای و حقیقی، تعداد روز تا رسیدگی میوه، وزن میوه، قطر و طول میوه، ضخامت پریکارپ و طول دم میوه، همبستگی مثبت و معنی­دار و با تعداد گل در گل آذین، درصد تشکیل میوه در گل آذین، تعداد میوه در گیاه، تعداد روز تا رسیدگی 50 درصد میوه، مواد جامد محلول و اسیدیته همبستگی منفی معنی­دار داشت. در بررسی رگرسیون گام به گام، صفات طول میوه، مواد جامد محلول میوه و درصد تشکیل میوه به ترتیب وارد مدل گردیدند. این صفات 43 درصد تغییرات عملکرد را توجیه کردند. براساس نتایج تجزیه علیت، صفات طول میوه، عرض برگ، وزن میوه و ضخامت پریکارپ میوه دارای بیشترین اثر مستقیم مثبت بر عملکرد بودند. لذا می­توان از این صفات در گزینش ارقام و برنامه­های اصلاحی گوجه­فرنگی جهت بهبود عملکرد استفاده نمود.   

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Correlation between traits and path analysis of yield in tomato

نویسندگان [English]

  • Mashhid Henareh 1
  • Atilla Dursun 2
  • Babak Abdollahi Mandoulakani 3
1 West Azerbaijan Agricultural and Natural Resources Research Center, Seed and Plant improvement, AREEO, Urmia, Iran
2 Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Ataturk University, Erzurum, Turkey
3 Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Agriculture, Urmia University
چکیده [English]

To determine the relationship between yield and components of it and identify the effective traits on yield, 97 tomato landraces from West Azarbaijan in Iran (83 landraces) and Iğdır in Turkey (14 landraces) along with three commercial cultivars were studied using an alpha lattice design with two replications. The experiment was carried out at the Agriculture and Natural Resources Research Center of West Azerbaijan during two years (2012-2013).Combined analysis of variance indicated significant variation among cultivars for all the experimental characters. Correlation analysis revealed significant positive correlation between yield and length and width of cotyledon and true leaves, number of days to fruit maturity, fruit weight, length of fruit, diameter of fruit and pericarp thickness while significant negative correlation was observed between yield and number of flowers per inflorescence, fruit set per cluster, number of fruits per plant, number of days to 50 percent of fruit maturity, total soluble solids (TSS) and acidity. In stepwise regression analysis fruit length, TSS and percentage of fruit set per cluster were entered to the model, respectively. These characters explained 43 percent of yield variation. Path analysis showed that fruit length, leaf width, fruit weight and pericarp thickness have the most positive direct effect on yield. Thus, these traits could be used as selection criteria in tomato breeding programs for yield improvement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Correlation
  • Landrace
  • Path analysis
  • Stepwise regression
  • Tomato

مراجع

1. امیدی تبریزی ا ح (1381) همبستگی بین صفات و تجزیه علیت برای عملکرد دانه و روغن در گلرنگ بهاره. نهال و بذر. 18(2): 229-240.
2. امین ­پناه ه وشریفی پ (1392) تجزیه علیت عملکرد دانه و صفات وابسته در برنج در(Oryza sativa L.)شرایط رقابت با علف هرز سوروف (Echinochloa crus-galli (L.) P. Beauv.). تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 3(9): 105-120.
3. بلوچ زهی ا و کیانی غ (1392) تعیین شاخص انتخاب برای بهبود عملکرد در برنج از طریق تجزیه علیت. اصلاح گیاهان زراعی. 5(12): 75-84 .
4. خدادادی م، دهقانی ح و فتوکیان م ح (1390) بررسی توارث­پذیری، تجزیه علیت و تحلیل عامل­ها در ژنوتیپ­های گندم پاییزه (Triticum aestivumL.). دانش زراعت. 4(4): 67-78.
۵. درویش کجوری ف (۱۳۸۸) مقدمه­ای بر روشهای آماری چندمتغیره کاربردی، چاپ اول، دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات.
۶. سلطانی ا (۱۳۹۲) کاربرد نرم­افزار SAS در تجزیه­های آماری. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
۷. شفیعی ر (1379) مطالعه صفات زراعی و گروه­بندی لاین­های اصلاح شده گوجه­فرنگی. خلاصه مقالات دومین کنگره علوم باغبانی. صص. 155-155.
8. مجیدی ط (۱۳۹۰) نرم­افزار آماری طاها. (Available in: http://www.pathanalysis. mihanblog.com).
۹. مقدم م، محمدی س ا و  آقایی م (۱۳۷۳) مقدمه­ای بر روشهای آماری چندمتغیره، انتشارات پیشتاز علم.
۱0. نعمتی لفمجانی ز، طبایی عقدایی س ر، لباسچی م ح، جعفری ع ا، نجفی آشتیانی ا و دانشخواه م (1390) تجزیه علیت عملکرد گل محمدی (Rosa damascena Mill.) در شرایط مختلف کشت. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 27(4): 561-572.
۱1. نوری ف، عزیزی­نژاد ر، آقایی م، فرهادی م ر، فرشادفر م و نوری ع (۱۳۸۵) کاربرد SPSS در پژوهش­های کشاورزی. نشر آموزش کشاورزی.
12. هناره م،زمردیش ورضاییح (1388) اثرکلرورکلسیمودماینگهداریبرفاکتورهایکیفیوانبارمانیسهرقمگوجهفرنگی. مجلهتحقیقاتمهندسیکشاورزی. 10(4):61-72.
13. Agong SG, Schittenhelm S and Friedt W (2001) Genotipic variation of Kenyan tomato (Lycopersicon esculentum L.) germplasm. The Journal of Food Technology in Africa. 6(1): 13-17.
14. Agrama HA (1996) Sequential path analysis of grain yield and its components in maize. Plant Breeding. 115: 343-346.
15. Bernousi I, Emami A, Tajbakhsh M, Darvishzadeh R and Henareh M (2011) Studies on genetic variability and correlation among the different traits in Solanum lycopersicum L. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca. 39(1): 152-158.
16. Chernet S, Belew D and Abay F (2014) Performance Evaluation and Path Analysis Studies in Tomato (Solanum lycopersicum L.) Genotypes under Humera, Northern Ethiopia Condition. World Journal of Agricultural Research. 6: 267-271.
17. Descriptors for tomato (Lycopersicon SPP) 2003 IPIGRI (International Plant Genetic Resources Institute).
18. FAOSTAT (2012) http://faostat.fao.org.
19. Foolad MR (2007) Genome mapping and molecular breeding of tomato. International  Journal of Plant Genomics. 2007: 1-52.
20. Henareh M, Dursun A and Abdoullahi Mandoulakani B (2015) Genetic diversity in tomato landraces collected from Turkey and Iran revealed by morphological characters. Acta Scientiarum Polonorum-Hortorum Cultus. 14(2): 87-96.
21. Izge AU, Garba YM, and Sodangi IA (2012) Corrrlation and path coefficient analysis of tomato (Lycopersicon lycopersicum L.) under fruit worm (Heliothis Zea Buddie) infestation in a line × tester. Journal of Environmental Issues and Agriculture in Developing Countries. 4: 24-30.
22. Ibarbia  EA and Lambeth VN (1971) Tomato fruit size and quality inter relationships. Journal of the American Society for Horticultural Science. 94: 496-498.
23. Kumar V, Nandan R, Srivastava K, Sharma SK, Kumar R and Kumar A (2013) Genetic parametrs and correlation study for yield and quality traits in tomato (Solanum lycopersicum L.) Plant Archives. 13(1): 463-467.
24. Osei MK, Bonsu KO, Agyeman A and Choi HS (2014) Genetic diversity of tomato germplasm in Ghana using morphological characters. International Journal of Plant and Soil Science. 3(3): 220-231.
25. Patel SA, Kshirsagar DB, Bhalekar MN and Kute NS (2013) Correlation studies in tomato (Solanum lycopersicum L.). Vegetable Science. 40(2): 217-218.
26. Reddy BR, Reddy MP, Reddy DS and Begum H (2013) Correlation and path analysis studies for yield and quality traits in tomato (Solanum lycopersicum L.). Journal of Agriculture and Veterinary Science. 4: 56-59.
27. Reddy BR, Reddy MP, Begum H and Sunil N (2013) Genetic diversity studies in tomato (Solanum lycopersicum L.). Journal of Agriculture and Veterinary Science. 4: 53-55.
28. Saleem MY, Iqbal Q and Asghar M (2013) Genetic variability, heritability, character association and path analysis in F1 hybrids of tomato. Pakistan Journal of Agricultural Sciences. 50(4): 649-653.
29. UPOV (Iternational Union for the Protection of New Varietes of Plants) For Tomato. 2011.
به نژادی گیاهان زراعی و باغی
دوره 3، شماره 2
آذر 1394
صفحه 163-176

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار