استفاده از تجزیه‏ های چندمتغیره در مطالعۀ صفات زراعی و مورفولوژیک جمعیت‏ های اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، بخش اصلاح تهیۀ نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه، ایران

2 کارشناس ارشد اصلاح نباتات، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 مربی، بخش اصلاح تهیۀ نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، مشهد، ایران

چکیده

به‌منظور بهره‏گیری از روش‏های تجزیه و تحلیل چندمتغیره در بررسی تنوع ژنتیکی، تشخیص روابط بین صفات (مورفولوژیک، زراعی و فنولوژیکی) و تعیین صفات سهیم در توجیه تنوع عملکرد توده‏های اسپرس بومی، آزمایشی با 30 جمعیت اسپرس در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با 3 تکرار در مزرعۀ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، در شهریور سال 1390‌ـ 1391 انجام گرفت. جمعیت‏های بررسی‌شده از نظر صفات زراعی اختلاف معنا‏داری داشتند. همبستگی عملکرد علوفه با تعداد شاخه در ساقۀ اصلی، تعداد برگچه و تعداد ساقۀ مثبت و با شاخص برداشت برگ و درجۀ روز از کاشت تا سبز‌شدن منفی و معنا‏دار بود. همبستگی ارتفاع بوته با عملکرد علوفه معنا‏دار نبود، ولی ارتفاع بوته با تعداد برگچه همبستگی معنا‏داری داشت. تجزیه به مؤلفه‏های اصلی، برای کلیۀ صفات، 6 مؤلفه را مشخص کرد که بیش از 76 درصد از تنوع موجود را توجیه کردند و به‌ترتیب عامل عملکرد، وزن خشک گیاه، حجم بوته، شاخص برداشت برگ، صفات مورفولوژیکی‌ـ فنولوژیکی و سرعت گل‌دهی، نام‏گذاری شدند. بر مبنای نتایج رگرسیون گام‌به‌گام، صفاتی نظیر تعداد ساقه، ارتفاع بوته و تعداد برگچه بیشترین تنوع عملکرد را توجیه کردند و می‏توانند به‌منزلۀ یک شاخص در گزینش قابل توصیه باشند. تجزیۀ علیت نیز اثر مستقیم این سه صفت بر عملکرد علوفه را به‏ترتیب 716/0، 226/0 و 984/0- برآورد کرد. نتایج نشان‏دهندۀ سودمندی کاربرد روش‏های آماری چندمتغیرۀ یادشده در بررسی روابط بین متغیرهای مختلف کمّی در گیاه اسپرس است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of Agronomy, Morphological and Phenological Traits of Sainfoin( Onobrychis viciifolia Scop) Using Multivariate Analysis

نویسندگان [English]

  • Abdollah Hasanzadeh Gorttapeh 1
  • Hossein Abbasi Holasou 2
  • Mohamad Reza Abbasi 3
1 Assistant Professor, Department of Plant and Seed Improvement, West Azarbaijan Agricultuaral and Natural Resources Research Center, Urmia-Iran
2 Former M.Sc. of Plant Breeding, Department of Plant Breeding and Biotechnology, College of Agriculture, Urmia University, Urmia-Iran
3 M.Sc., Department of Plant and Seed Improvement, Khorasan Razavi Agricultuaral and Natural Resources Research Center, Mashhad-Iran
چکیده [English]

This experiment was conducted to investigate the genetic diversity, relationship between morphological, agronomic and qualitative traits and to identify components of forage yield using some multivariate statistical methods in local sainfoin populations. The experiment was conducted as randomized complete block design with three replications in Agricultural and Natural Resources Research Center of West Azerbaijan. Results indicated that correlation coefficients of forage yield with number of branches per main stem, number of leave and number of stem were significantly positive but with harvest index leaf and degree day emergence was significantly negative. Forage yield had no correlation with plant height but plant height was correlated with number of leave. Principal component analysis revealed six component which justified more than 76 percent of the total variation, and classified as “Yield”, “Dry weight”, “Plant size”, “Harvest index leaf”, “Morphological-phenological traits” and “Flowering rate”, respectively. On the basis of stepwise regression analysis, number of stem, plant height and number of leave justified the majority of hay yield variation. Hence, these characters could be use for selecting high yield cultivars. Thus, direct effect of these three traits on forage yield were calculated 0/726, 0/226 and -0/984 respectively by Path analysis. Finally, on the basis of the current result in this research compared with previous findings, it can be concluded that multivariate statistical methods can be useful to find relationships between quantitative characters in sainfoin.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Correlation"
  • " Principal component"
  • "regression"
  • "path analysis"

مراجع

1. زمانیان م (1383) «مقایسۀ عملکرد علوفه و صفات مورفولوژیکی ارقام شبدر». علوم زراعی ایران. 6(3): 192-202.
2.‏ Agrama HAS (1996) Sequential path analysis of grain yield its components in maize. Plant Breeding. 115(5): 343-346.
3. Albayrak S and Ekiz H (2004) Determination of characters regarding to hay yield using correlation and path analysis in some perennial forage crops. Journal of Agriculture Science. 10(3): 250-257.
4. Behrouz P, Noormand moayed F, Mohammadi A, Aharizad S and Hazegh Jafari P (2009) Evalution of seed yield and affective traits on it sainfoin ecotypes. The Scince and Research Journal of Agricultural Sciences in Islamic Azad University of Tabriz. 9(3): 44-54 (in Persian).
5. Crusius AF, Paim NR, Agnol MD and Castro SM (1999) Variability evaluation of the agronomic characters in a red clover population. Pesquisa Agropecuaria. 5: 293-301.
6. Delgado I, Salvia J, Buil I and Andres C (2008) The agronomic variability of a collection of sainfoin accessions. Spanish Journal of Agricultural Research. 6(3): 401-407.
7. Farahani E and Arzani A (2008) Evaluation of genetic variability for durum wheat genotypes using multivariate analysis. Iranian Society of Agronomy and Plant Breeding Sciences. Electronic Journal of Crop Production. 1(4): 51-64 (in Persian).
8. Farshadfar E (1998) Application of quantitative genetics in plant breeding. Razi University Press, Kermanshah, Iran, P 537. (In Persian).
9. Gerami B (1990) Sainfoin, Isfahan University of Technology Press, 87p. (In Persian)
10. Hanna WW (1993) Improving forage quality by breeding. Crop Science. 1: 671-675.
11. Harasim J and Bawolski S (1993) Effect of the rate and number sowing on the density of the plant stand and the yield of sainfoin. Pametnik-puladski. 103: 171-179.
12. Hart RH, Pearce RB, Chatterton NJ, Carlson GE, Branes DK and Hanson CH (1988) Alfalfa yield, specific leaf weight, CO2 exchange rate, and morphology. Crop Science. 18(4): 649-653.
13. Iannucci ADE, Fonzo N and Martiniello P (2002) Alfalfa (Medicago sativa L.) seed yield and quality under different forage management systems and irrigation treatments in a Mediterranean environment. Field Crops Research. 78(1): 65-74.
14. Johnson RA and Wichern DW (2007) Applied multivariate statistical analysis. Prentice Hall Inter. Inc. New Jersey, USA.
15. Julier B (1996) Traditional seed maintenance and origins of the French lucerne landraces. Euphytica. 92(3): 353-357.
16. Julier B, Huyghe Cand Ecall C (2000) Within and among cultivar genetic variation in alfalfa: forage quality, morphology and yield. Crop Science. 4(2): 362-365.
17. Kolliker R, Boller B and Widmer F (2005) Marker assisted polycross breeding to increase diversity and yield in perennial ryegrass (Lolium perenne L.). Euphytica. 146(1-2): 55-65.
18. Kolliker R, Herrmann D, Boller B and Widmer F (2003) Swiss mattenklee landraces, a distinct and diverse genetic resource of red clover. Theoretical and Applied Genetics. 107(2): 306-315.
19. Kyuchukova A (1995) Study of the structure of elit sainfoin genotypes in respect of dry matter production. Rastenievdni-Nauki. 32: 152-155.
20. Mackay M, Bothmer RV and Skovmand B (2005) Conservation and utilization of plant genetic resources. What will happen in future? Czech J. Genet. Plant Breeding. 41: 335-344.
21. Majidi MM and Arzani A (2004) Study of induced mutation via Ethyl Methan Sulfonat (EMS) in Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.). Journal of Agricultural Sciences and Technology. 18(2): 167-180. (In Persian).
22. Majidi MM and Mirlohi AF (2009) Multivariate statistical analysis in Iranian and foreign tall fescue germplasem. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 40: 89-98. (In Persian).
23. Mohammadi SA and Prasanna BM (2003) Analysis of genetic diversity in crop plants, salient statistical tools and considerations. Crop Science. 43(4): 1235-1248.
24. Nabovati S, Aghaei Sarbarze M, Chokan R, Ghanavati F and Najafian Gh (2010) Genetic variation in agronomic characteristics and grain quality traits of durum wheat genotypes. Seed and Plant Improvement Journal. 26-1(3): 331-350 (in Persian).
25. Nei M and Li WH (1979) Mathematical model for studying genetic variation in terms of restriction endonuclease. American Journal of Academic Science. 76(10): 5269-5273.
26. Pearson K (1901) On lines and planes of closest fit to systems of points in space. Philosophical Magazine. 2(11): 559-572.
27. Sleper DA and Poehlman JM (2006) Breeding Field Crops. 6th edition. Van Nostrand Reinhold Company, New York. 724pp.
28. Toorchi M, Aharizadeh S, Moghadam M, Etedali F and Tabataba Vakili SH (2007) Evaluation of genetic parameters and general combining of native mass Onobrychis considering to fodder yield. Journal of Sciences and Technology of Agricultural and Natural Resources. 40(11): 213-222 (in Persian).
29. Volence JJ, Cherney JH and Johnson KD (1987) Yield component, plant morphology and forage quality of alfalfa as influenced by plant population. Crop Science. 27(2): 321-326.
به نژادی گیاهان زراعی و باغی
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 2
پاییز و زمستان
مهر 1393
صفحه 153-169

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار