مطالعۀ تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های گندم با استفاده از نشانگرهای RAPD

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه مراغه

2 استادیار گروه باغبانی، دانشکدۀ علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه مراغه

چکیده

‌به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی 48 ژنوتیپ گندم، آزمایشی با نشانگرهای RAPD در آزمایشگاه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1391 اجرا شد. 10 آغازگر از 70 آغازگر ارزیابی‌شده، الگوهای نواربندی مناسب تولید کردند. این آغازگرها در‌مجموع 73 نوار چندشکل با میانگین 3/7 نوار به‌ازای هر آغازگر تولید کردند. تعداد نوار به‌ازای هر آغازگر از 5 نوار برای آغازگر 55 تا 11 نوار برای آغازگر 59 متغیر بود. تعداد کل نوارهای چند‌شکل حاصل در ژنوتیپ‏های بررسی‌شدۀ گندم از 7 نوار تا 57 نوار متغیر بود، به‏طوری‏که میانگین تعداد نوار از 7/0 نوار در ’آزادی ‘ ‌تا 7/5 نوار در ’قدس‘ متفاوت بود. براساس شاخص تنوع ژنی نی، تنوع چشمگیری ‏بین ژنوتیپ‏های گندم مطالعه‌شده وجود داشت. از بین آغازگرهای بررسی‌شده، آغازگر 30 با توالی CCGGCCTTAG بیشترین (408/0) و آغازگر 18 کمترین (226/0) تنوع را نشان دادند. در تجزیۀ خوشه‏ای ارقام براساس فاصلۀ ژنتیکی نی و به روش UPGMA 4 گروه متمایز، قابل تشخیص بودند. در این گروه‏بندی، ارقام خارجی در گروه دوم و جدا از سایر ارقام قرار گرفتند. بنابراین، RAPD در جداسازی ارقام خارجی از داخلی موفق‏تر عمل کرد. در تجزیه به مختصات اصلی، 3 مؤلفۀ اصلی اول 71/61 درصد از تغییرات داده‏ها را توجیه کردند. کم‌بودن تغییرات توجیه‌شده توسط 3 مؤلفۀ اول، می‏تواند ناشی از پراکنش خوب نشانگر‏های بررسی‌شده و نمونه‏برداری مناسب آن‏ها از کل ژنوم باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of Genetic Diversity of Wheat Genotypes by RAPD Markers

نویسندگان [English]

  • Alireza Pourmohammad 1
  • Majid Shokrpour 2
  • Ezatollah Esfandiari 3
1 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Maragheh, Maragheh, Iran
2 Assistant Professor, Department of Horticultural Sciences, University College of Agricultural and Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Maragheh, Maragheh, Iran
چکیده [English]

The genetic diversity of 48 wheat genotypes was studied by RAPD markers at 2012 in laboratory of Department of Agronomy and Plant Breeding, University of Mohaghegh Ardebili. 10 primers from 70 used primers showed suitable banding patterns. These primers totally produced 73 polymorphic bands with mean 7.3 for each primer. The number of bands for 55 and 59 primers were 5 and 11, respectively. The total numbers of polymorphic bands within varieties verified between 7-57 bands that mean of bands number were 0.7 for ‘Azadi’ and 5.7 for ‘Ghods’. There was remarkable diversity among varieties based on Nei’s gene variation index. The primers 30 and 18 had the highest (0.408) and lowest (0.226) genetic diversity, respectively. The cluster analysis on based of Nei’s distance and UPGMA method, distinguished four different groups. In this grouping, external varsities lied separately in second group. Thus, RAPD marker was successful in separating external from internal varsities. Based on principal coordinates analysis three coordinates accounted for only 61.7 percent of variation which indicated the proper distribution of markers across wheat genome under study because of relatively low percentage determined by the three first coordinates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cluster Analysis
  • Genetic diversity
  • Principal Coordinate Analysis (PCoA)
  • Polymorphism
  • Random Primer

مراجع

1. سیاه‏سر ب، اله‏دو م و شاهسوند حسنی ح (1389) «بررسی لاین‏های تریتیکاله و گندم با استفاده از نشانگرهای RAPD و ISSR». علوم گیاهان زراعی ایران. 41 (3): 555-568.
2. محمدی س ا (1381) روش‏های آماری در ژنتیک. مجموعه مقالات ششمین کنفرانس بین‏المللی آمار ایران: 371‌ـ 394.
3. نصیری م، کوچکی ع و مظاهری د (1384) «تنوع گونه‏های زراعی در ایران». بیابان. 10(1): 33‌ـ 50.
4. Abdul-Razzak Tahir N (2008) Assessment of genetic diversity among wheat varieties in sulaimanyah using random amplified polymorphic DNA (RAPD) analysis. Gordan Journal of Biological Sciences. 1: 159-164.
5. Bardeen JM and Havey MJ (1995) Romly amplified polymorphic DNA in bulb onion its use to assess inbred integrity. Journal of American Society Horticultural Sciences. 120: 752-758.
6. Bernardo R (1993) Estimation of coefficient of coanestry using molecular markers in maize. Theoretical and Applied Genetics. 85: 1055-1062.
 7. Friesen N and Klaas M (1998) Origin of some minor vegetatively propagated Allium crops studied with RAPD GISH. Genetic Resources Crop Evolution. 45: 511-523.
8. Fu YB, Peterson G, Dideerichsen A and Richards KW (2002) RAPD analysis of genetic relationship of seven flax species in the genus Linum L. Genetic Resources Crop Evolution. 49: 253-259.
9. Gostimsky SA, Kokaeva ZG and Konovalov FA (2005) Studying plant genome variation using molecular markers. Russian Journal of Genetics. 41: 378–88.
10. Iqbal A, Khan AS, Khan IA, Awan FS, Ahmad A and Khan AA (2007) Study of genetic divergence among wheat genotypes through random amplified polymorphic DNA. Genetic Molecular Resource. 6: 476-481.
11. Kojima T, Nagaoka T, Noda K and Ogihara Y (1998) Genetic linkage map of ISSR and RAPD markers in Einkorn wheat in relation to that RFLP markers. Theoretical Applied Genetics. 96: 37-45.
12. Lewontin RC (1972) The apportionment of human diversity. Evolution Biology. 6: 381-398.                                    
13. Mackill DJ (1995) Classifying Japonica rice cultivars with RAPD markers. Crop Science. 35: 889-894.
14. Mateescu RG, Zhang Z, Tsai K, Phavaphutanon NI, Lust G, Quaas R, Murphy K, Acland G and Todhunter R (2005) Analysis of allele fidelity polymorphic information content, and density of microsatellites in a genome-wide screening for hip dysplasia in a crossbreed pedigree. Journal of Heredity. 96: 847-853.
15. Messer M, Melchinger A, Herrmann R and Boppnmaier J (1993). Relationshipe among early European maize inbreds: II. Comparison of pedigree and RFLP data. Crop Science. 33: 944-950.
16. Naghavi MR, Malaki M, Alizadeh H, Pirseiedi M and Mardi M (2009) An assessment of genetic diversity in wild diploid wheat Triticum boeoticum from West of Iran Using RAPD, AFLP and SSR markers. Journal of Agricultural Science and Technology. 11: 585-598.
17. Nei M (1972) Genetic distance between populations. The American Naturalist. 106: 283-292.
18. Nei M (1973) Analysis of genetic diversity in subdivided populations. Proceeding Natural Academic Science. 70: 3321-3323.
19. Ouborg NJ, Piquot Y and Van Groenedael JM (1999) Population genetics, molecular markers the study of dispersal in plant. Ecology. 87: 551-568.
20. Powell W, Morgante M, Andre C, Hanafey M, Vogel J, Tingey S and Refalsk A (1996) The comparison of RFLP, RAPD, AFLP and SSR (microsatellite) markers for germplasm analysis. Molecular Breeding. 2: 225-238.
21. Rao NK (2004) Plant genetic resources: Advancing conservation use through biotechnology. African Journal of Biotechnology. 3: 136-145.
22. Roy JK, Bandopadhyay R, Rustgi S, Balyan HS and Gupta PK (2006) Association analysis of agronomically important traits using SSR, SAMPL and AFLP markers in bread wheat. Current Science. 90: 683-694.
23. Saghai–Maroof MA, Soliman K, Jorgensen RA and Allard RW (1984) Ribosomal DNA spacerlength polymorphisms in barley: Mendelian inheritance, chromosomal location, and population dynamics. Proceeding of the National Academy of Sceinces. 81: 8014-8018.
24. Sajida B, Umar D, Imtiaz A, Katri A and Naqvi MH (2009) Study of genetic diversity in wheat (Triticum aestivum L.) using random amplified polymorphic DNA markers. Pakistan Journal of Botany. 41: 1023-1027.
25. Salem KF, El-Zanaty A and Esmail R (2008) Assessing wheat (Triticum aestivum L.) genetic diversity using morphological characters and microsatallite markers. World Journal of Agricultural Sciences. 4: 538-544.
26. Thompson JA and Nelson RL (1998) Coe set of primers to evaluate genetic diversity in soybean. Crop Science. 38: 1356-1362.
27. Thomas G, Mohapatra T, Rao AR and Sharma RP (2006) Distinguishing Indian commercial wheat varieties using RAPD based DNA fingerprints. Indian Journal of Biotechnology. 5: 200-206.
28. Zheleva D, Todorovska E, Christov N, Ivanov P, Ivanov I and Todorov I (2007) Assessing the genetic variation of bulgarian bread wheat varieties by biochemical and moleculars. Biotechnology and Biotechnological Equipment. 12: 311-321.
به نژادی گیاهان زراعی و باغی
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 2
پاییز و زمستان
مهر 1393
صفحه 129-138

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار