بررسی سیتوژنتیکی ژنوتیپ‌های حاصل از تلاقی‌های برگشتی پنبه‌های بومی سمنان و شهرضا با گونۀ Gossypium arboreum

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران - ایران

2 استادیار، بخش تحقیقات پنبه و گیاهان لیفی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، ورامین – ایران

چکیده

تحقیق حاضر به‌منظور مطالعۀ رفتار کروموزوم‌ها در میوز دو گونۀ G. herbaceum (بومی ایران)، گونۀ G. arboreum و هیبرید حاصل از تلاقی دو گونه و ژنوتیپ‌‌های حاصل از نتایج بک‌کراس‌ چهارم آن‌ها انجام شد. ارقام مورد استفاده در این تحقیق عبارت بودند از بومی سمنان و بومی شهرضا (G. herbaceum) و رقم VTDL (G. arboreum). نتایج مطالعات رفتار کروموزومی نشان داد که در هیبرید F1 کوادری‌والان‌های مجاور و متناوب با فراوانی نسبتاً بالایی تشکیل شدند. در جمعیت‌های حاصل از نتایج بک‌کراس‌ چهارم نیز کوادری‌والان با فراوانی پایینی تشکیل شده بود. علاوه‌برآن، ‌ناهنجاری‌های دیگر مانند وجود یونی‌والان، تری‌والان و چنددسته‌شدن کروموزوم‌ها در متافاز 2 و آنافاز 2 نیز مشاهده شد که به دنبال آن انحراف از حالت تتراد مشاهده شد. بک‌کراس‌‌های متوالی سبب کاهش این ‌ناهنجاری‌ها شده اند؛ به‌طوری‌که‌ درصد بیشتر بوته‌های مورد مطالعه رفتار میوزی نرمالی داشتند. ازآن‌جا‌که اصلاح همۀ صفات به‌طورهمزمان و به‌خصوص از طریق تلاقی‌های دور در یک مرحله امکان‌پذیر نیست، دسترسی به نتایج به‌دست‌آمده می‌تواند در مراحل اولیۀ اصلاح ارقام بومی ایران بزرگ‌ترین گام باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cyto-Geneticy evaluation of back-crossed genotypes derived from Iranian endemic cottons with Arboreum species

نویسندگان [English]

  • Zahra Harati 1
  • Mous-al-Reza Vafaie-Tabar 2
1 M. Sc. Student, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Azad-e-Islami, Science and Research Unit, Tehran - Iran
2 Assistant Professor, Department of Cotton and Fiber Plants Research, Agriculture and Natural Resource Research Center of Tehran, Varamin - Iran
چکیده [English]

This study was carried out in order to investigate on chromosomal behavior during meiosis in herbaceum (Iranian endemic), arboretum species, F1 hybrids of two species and BC4 genotypes. The endemic varieties used in this study were semnan and shahreza (herbaceum) and VTDL as arboretum cultivar. F1s investigations showed that in the adjacent and alternative quadrivalents frequently but the BC4 offspring population the quadrivalents were appeared in low frequency. Besides, other abnormalities like univalent, trivalents and triple sets of chromosomes in MII and AII were observed which was resulted in the deviation from Tetrads. Repeated back-crosses caused to reduce the irregularities, as most of the plants showed normal behavior of meiosis. Since simultaneously breeding for all traits, especially through far hybridization, is not possible at one stage, so the resulted offspring would be great achievement at the early steps of endemic cotton improvement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cotton
  • Herbaceum
  • Meiosi
  • Quaddrivalent