ارزیابی صفات زراعی و عملکرد کیفی دانه در برخی ارقام زمستانۀ برتر کلزا (Brassica napus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان – رشت، ایران

2 کارشناس ارشد زراعت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، اراک - ایران

3 کارشناس ارشد باغبانی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، اراک - ایران

چکیده

به‌منظور مقایسۀ عملکرد و خصوصیات زراعی 38 رقم جدید کلزای زمستانه به‌همراه رقم Okapi به‌منزلۀ شاهد در سال زراعی 89-1388 آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. ارقام کلزا از نظر تمامی صفات تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد نشان دادند. در این تحقیق ارقام ES Betty، NK Karibik، NK Aviator،Champlain  و RNX 3621 بالاترین عملکرد دانه را نشان دادند. جهت بررسی صفات کیفی در ارقام برتر کلزا، در سال زراعی 90–1389 آزمایش دیگری اجرا شد. تیمارها شامل پنج رقم برتر کلزا به‌همراه سه رقم اوکاپی، مودنا و لیکورد در نقش شاهد بودند. نتایج نشان داد که رقمES Betty  بالاترین عملکرد دانه و میزان اسید چرب لینولنیک را داشت. ارقام NK Aviator و Champlain از نظر اسید چرب لینولئیک برتری نشان دادند. ارقام ES Betty و NK Aviator کمترین میزان اسید چرب اولئیک را داشتند. همچنین بذرهای ارقام Modena و Champlain بالاترین میزان آهن و روی را نشان دادند. رقم Licord بیشترین میزان مس و منگنز دانه را داشت. بین عملکرد دانه و اسید چرب لینولنیک و میزان گلوکوزینولات کنجاله همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت. ارقام کلزا از نظر عملکرد دانه، ترکیب اسیدهای چرب، محتوی گلوکوزینولات و میزان عناصر ریزمغذی دانه، تفاوت معنی‌داری داشتند. همچنین بین عملکرد کمی و کیفی کلزا رابطۀ معکوس وجود داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of agronomic and seed qualitative traits of superior winter rapeseed (Brassica napus L.) varieties

نویسندگان [English]

  • Marefat Mostafavi-Rad 1
  • Majid Azad Marzabadi 2
  • Sakineh Faraji 3
1 Professor Assistant, Agricultural and Natural Resources Research Center of Guilan Province, Rasht - Iran
2 Expert, Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi Province, Arak - Iran
3 Expert, Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi Province, Arak - Iran
چکیده [English]

In order to compare yield and agronomic characteristics of 38 new winter rapessed (Brassica napus L.) cultivars along with Okapi as check, a field experiment was carried out based on randomized complete block design during 2009-10 cropping season with three. Rapeseed cultivars showed significant differences for all traits at 1 percent probability level. In this research, ES Betty, NK Karibik, NK Aviator, Champlain and RNX 3621 cultivars showed the highest grain yield. In order to evaluate qualitative characteristics of superior rapeseed (Brassica napus L.) varieties, another field experiment was performed in 2010-11 cropping season. Five superior rapeseed varieties, selected of first experiment along with Okapi, Modena and and Licord as check comprised the experimental factors. Results showed that ES Betty variety had the highest seed yield and linolenic acid. NK Aviator and Champlain varieties showed superiority for linoleic acid. ES Betty and NK Aviator had the lowest oleic acid. Also, Modena and Champlain varieties showed the highest seed content of both Iron (Fe) and Zinc (Zn). Licord had the greatest seed content of Copper (Cu) and Manganese (Mn). There was positive and significant correlation between seed yield, linolenic acid and glucosinolate content. Rapeseed cultivars had significant differences for seed yield, glucosinolate content, fatty acids combination and seed content of micro nutrients elements. Also, there was inverse relationship between quantitative and qualitative yield in rapeseed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fatty acids
  • Glucosinolate
  • rapeseed
  • Seed Micro Nutrient Elements
  • yield