ارزیابی تنوع مورفولوژیکی و میزان اسانس اکوتیپ‌های مختلف گونه‌های سالویا در جنوب غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

2 دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

3 استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

4 کارشناس ارشد، بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال بختیاری، شهرکرد، ایران

چکیده

این پژوهش به‏منظور ارزیابی تنوع و تعیین روابط بین گونه‏های سالویا شامل S. syriaca(5 اکوتیپ)، S. virgate (8 اکوتیپ)، S. reuterana (6 اکوتیپ)و S.multicaulis(6 اکوتیپ) در جنوب غرب ایران با توجه به صفات ریخت‏‍‏شناسی و میزان اسانس، در دانشگاه شهرکرد در سال 1393 انجام گرفت. بیشترین میزان اسانس در گونۀ S. multicaulis از اکوتیپ‏های M2، M1 و M3 به‏دست آمد. همچنین اکوتیپ R3 در بین اکوتیپ‏های گونۀ S. reuterana،اکوتیپ‏های S5، S3 و S4از گونۀ S. syriaca و اکوتیپ‏های V1 و V8 متعلق به گونۀ S. virgate بالاترین میزان اسانس را داشتند. براساس نتایج تجزیۀ خوشه‏ای اکوتیپ‏ها، گونه‏ها به 4 گروه تقسیم شدند. اکوتیپ‏های گونۀ S. multicaulisدر یک دستۀ جداگانه و اکوتیپ‏های گونه‏های S. syriaca، S. virgate و S. reuterana به‌طور پراکنده در 3 گروه دیگر قرار گرفتند. نتایج همبستگی همۀ صفات در 4 گونۀ ‌مطالعه‌شده نشان داد که میزان اسانس در گونه‏های مطالعه‌شده با صفات ارتفاع گیاه، طول برگ و طول گلبرگ همبستگی منفی معنا‏دار و با صفات طول و قطر نهنج همبستگی مثبت معنا‏دار داشت. بنابراین، اکوتیپ‏های با نهنج‏های بزرگ و اسانس زیاد، برای اصلاح و اهلی‏سازی این گونه‏ها مناسب‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The evaluation of morphological variation and essential oil content of Salvia species ecotypes in south-west of Iran

نویسندگان [English]

  • Behnaz Saadatjou 1
  • Abolrahman Mohammadkhani 2
  • Keramatollah Saeidi 3
  • Hamzeh Ali Shirmardi 4
1 Ph.D. Student, Department of Horticulture Science, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Iran
2 Associate Professor, Department of Horticulture Science, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Iran
3 Assistant Professor, Department of Horticulture Science, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Iran
4 Senior Research Expert, Research Center for Agriculture and Natural Resources, Shahrekord, Iran
چکیده [English]

Salvia is a valuable medicinal and aromatic genus belongs to the Lamiaceae family. In this study, morphological traits and essential oil content were used for the estimate of variability and to determine the relationship among different species of Salvia including S. syriaca (5 ecotypes), S. virgate (8 ecotypes), S. reuterana (6 ecotypes) and S. multicaulis (6 ecotypes) collected from the south-west of Iran. To determine the essential oil content, samples were taken at the full flowering stage and essential oil was measured using a Clevenger apparatus. Variance analysis of ecotypes showed that plant height and sepal length were not significant in S. multicaulis species. Style length, diameter and length of the receptacle in the S. reuterana, S. syriaca and S. virgata species didn’t show significant differences. The highest amount of essential oil was obtained in the S. multicaulis among M2, M1 and M3 ecotypes. Ecotype R3 had the highest amount of essential oil among S. reuterana ecotypes. The highest amount of essential oil in S. syriaca was observed in S5, S3 and S4 ecotypes. V1 and V8 had the highest amount of eesential oil within S. virgata ecotypes. Based on the cluster analysis of the species, they were grouped into four clusters. S. multicaulis ecotypes were placed in a separate group. S. reuterana, S. syriaca and S. virgata ecotypes distributed in the three other groups. Based on the cluster analysis, ecotypes S. syriaca and S. virgate set in one group and S. reuterana and S. multicaulisin were separated. The results of correlation analysis in four species indicated that essential oil content had significantly a negative correlation with plant length, leaf length and petal length and significantly positive correlation with diameter receptacle length and width. According to the results of this study it can be concluded that ecotypes with larg receptacle and high essential oil content are suitable for breeding and domestication of these species.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Essential oil
  • Lamiaceae
  • Morphology
  • sage
  • Variation

مراجع

1. امیدبیگی ر (1384) تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد اول. به نشر. 347 ص.
2. امیری ح (1390) «شناسایی مواد تشکیل‏‏دهنده و بررسی اثرات آنتی‏اکسیدانی اسانس و عصارۀ متانولی گیاه Salvia multicaulis Vahl». گیاهان دارویی. 11(8): 111-117.
3. جمزاد ز (1391) فلور ایران (تیره نعناعیان). مؤسسۀ تحقیقات جنگل‏ها و مراتع کشور. تهران. 1074 ص.
4. سفیدکن ف (1387) «بررسی مقایسه‏ای ترکیب‏های موجود در اسانس دو گونۀ مریم گلی Salvia virgate و Salvia syriaca». تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 4: 83-102.
5. فتاحی ب، ناظری و و کلانتری س (1393) «ارزیابی اکوتیپ‏های مختلف گونۀ مریم گلی اصفهانی(Salvia reuterana) در ایران». تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 4(11): 133-148.
6. مظفریان و (1376) فرهنگ نام‏های گیاهان ایران. ‌فرهنگ مصور. تهران. 740 ص.
7. یوسفی م، ناظری و و میرزا م (1392) «بررسی برخی ویژگی‏های اکولوژیک، مورفولوژیک و میزان اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth)». تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 29(1): 157-175.
8. Almeida CFCBR and Albuquerque UP (2002) Check-list of the family Lamiaceae in Pernambuco, Brazil. Brazilian Archives of Biology and Technology. 45: 343-353.
9. Bagci E and Kocak A (2008) Essential oil composition of the aerial parts of two Salvia L. (S. multicaulisVahl. Enum and S. tricochlada Bentham) species from east anatolian region (Turkey). International Journal of Science and Technology. 3: 13-18.
10. Kahraman A and Doghan M (2010) Comparative study of Salvia limbata C.A. and S.palaestina Bentham (sect. Aethiopis Bentham, Labiatae) from East Anatolia, Turkey. Acta Botanica Croatica. 69: 47-64.
11. Kintzios SE (2000) Sage (the genus Salvia). Hardwood Academic Publishers. Amsterdam, 269 p.                                        
12. Li P, Wang Y, Sun X and Han J (2009) Using microsatellite and morphological markers to asses the genetic diversity 12 falcata (Medicago sativa spp. falcate) population from Eurasiia. African Journal of Biotehnology. 8: 2102-2108.
13. Mirza M and Sefidkon F (1999) Essential oil composition of two Salvia species from Iran, Salvia nemorosa L. and Salvia reuterana Boiss. Flavour and fragrance journal. 14: 230-232.
14. Mohammdhosseini M, Pazoki A and Akhlaghi H (2008) Chemical composition of the essential oils from flowers, stems, and roots of Salvia multicaulis growing wild in Iran.Chemistry of Natural Compounds.44: 127-128.
15. Sudarmono A and Hiroshi O (2008) Genetic differentiations among the populations of Salvia Japonica (Lamiaceae) and its related species. Journal of Biosciences. 15: 18-26.
16. Walker JB, Sytsma KJ, Treutlein J and Wink M (2004) Salvia (Lamiaceae) is not monophyletic: Implications for the systematics, radiation, and ecological specializations of Salvia and tribe Mentheae. The American Journal of Botany. 91: 1115-1125.
به نژادی گیاهان زراعی و باغی
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 1
بهار و تابستان
فروردین 1394
صفحه 125-135

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار