نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری اصلاح نباتاتـ ژنتیک بیومتری، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامآباد غرب، اسلامآباد غرب، ایران
2
استادیار بخش اصلاح نباتات، مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیة بذر چغندرقند، کرج، ایران
3
دانشیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
4
استادیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
5
کارشناس پژوهشی بخش اصلاح نباتات، مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیة بذر چغندرقند، کرج، ایران
چکیده
بهمنظور مشخصکردن نحوة کنترل ژنتیکی و وراثتپذیری تعدادی از صفات مورفولوژیکی ریشة چغندرقند که میتوانند برای افزایش عملکرد ریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال در چغندرقند زمستانه مفید باشند، از تلاقی دایآلل و روش بایپلات دادههای دایآلل استفاده شد. بدین منظور، نه ژنوتیپ به نامهای 7112-36، 7173، 474، 452، 261، 436-104، SB-FIROZ، RR607 و 436 بهصورت دایآلل یکطرفه تلاقی داده شدند. والدین به همراه 36 هیبرید حاصل از آنها در قالب یک طرح لاتیس سهگانه با 49 تیمار در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی صفیآباد واقع در شهرستان دزفول در سال زراعی 1387ـ 1388 بررسی شدند. صفات بررسیشده شامل طول ریشه، قطر ریشه و ارتفاع طوقه بودند. نتایج حاصل از تجزیة واریانس نشان داد که بین تیمارها برای صفات طول ریشه و ارتفاع طوقه در سطح احتمال یکدرصد و برای صفت قطر ریشه در سطح احتمال پنجدرصد تفاوت معنادار وجود دارد. بیشترین میزان وراثتپذیری عمومی برای صفات مطالعهشده مربوط به صفت طول ریشه بود. در کنترل صفت طول ریشه نقش اثرهای غیرافزایشی ژنها بیشتر از اثرهای افزایشی بود. همچنین برای صفات قطر ریشه و ارتفاع طوقه اثرهای افزایشی ژنها مهمتر از اثرهای غیرافزایشی بود. ترکیبپذیری عمومی ژنوتیپها برای هر سه صفت مورفولوژیک در سطح احتمال پنجدرصد معنادار بود. جهت ارزیابی پتانسیل ژنوتیپهای والدینی از روش گرافیکی GGE biplot استفاده شد. ژنوتیپ 7173 ترکیبپذیری عمومی مثبت و معنادار برای قطر ریشه داشت. همچنین بهترین هیبریدها برای صفات طول ریشة کوتاهتر، قطر ریشة بیشتر و ارتفاع طوقة کمتر بهترتیب هیبریدهای 7173 × 436، 436-104 × 436و 436 × 261 بودند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Genetic study of some morphological characteristics in sugar beet using diallel cross analysis and GGE Biplot methodology
نویسندگان [English]
-
Mohsen Niazian
1
-
Abazar Rajabi
2
-
Reza Amiri
3
-
Seyed Mohammad Mahdi Mortazavian
4
-
Mohamad Reza Orazizade
5
1
Ph.D. Candiate, Plant Breeding-biometrical Genetics, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Abouraihan, University of Tehran, Pakdasht , Iran; and Member of Young Researchers And Elite Club, Eslam abad-e-E-gharb Branch, Islamic Azad University, Eslam abad-e-E-gharb, Iran
2
Assistant Professor, Section of Plant Breeding, Sugar Beet Seed Institute, Karaj, Iran
3
Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Abouraihan, University of Tehran, Pakdasht, Iran
4
Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Abouraihan, University of Tehran, Pakdasht, Iran
5
Research Expert, Section of Plant Breeding, Sugar Beet Seed Institute, Karaj, Iran
چکیده [English]
In order to study the mode of genetic control and heritability of morphological characteristics important for the improvement of root weight, sugar yield and white sugar yield in tropical beet, Griffing's diallel cross method along with the biplot display of diallel data were applied. Nine sugar beet lines including 7112-36, 7173, 474, 452, 261, 436-104, SB-FIROZ, RR607 and 436 were crossed in one-way diallel cross. Parental lines along with 36 consequent hybrids were implemented at Safiabad Agricultural Research Center, Dezful, Iran in 2009. The experimental design was a triple lattice with three replications. The traits root length, root diameter and crown height was measured. Analysis of variance showed significant differences among genotypes for root length and crown height at one percent and for root diameter at five percent probability levels. The highest broad-sense heritability was estimated for root length, a trait that was mainly controlled by non-additive gene effects. For root diameter and crown height, additive gene effects were found to be more important than non-additive effects. General combining ability (GCA) of genotypes was significant for all the three morphological characters at five percent probability level. The GGE bi-plot graphical analysis was used to evaluate the potential utility of the O-type lines. The parent 7173 had a positive, significant GCA for root diameter. The best hybrids for short root length, large root diameter and short crown height were 7173 × 436, 436-104 × 436 and 436 × 261, respectively.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Biplot
-
diallel cross
-
morphological characteristics
-
Sugar beet
)